فرزند نابغه

نعمت یا نقمت

بچه تیزهوش در انجام فعالیتهای هوشی ،خلاقانه ،درس ها و استعداد یابی توانایی بالایی دارد . سرعت انتقال مطلب بسیار بالایی دارد ، گاهی از حس ششم قوی برخوردار بوده و در حوزه های تحصیلی و علمی سرشار از موفقیت و پیروزی است . این بچه ها قدرت محاسبات ریاضی بالایی داشته و از بخاطر آوردن هرگونه رویداد و خاطره در گذشته وآینده دریغ نداشته و براحتی در صدمی از ثانیه همه چیز را برایتان شرح میدهند . در درس و هر بحث وهر علمی که شما اراده کنید ورود کرده و برایشان حوزه های درس تفاوت معنا داری ندارد و در همه چیز و همه رشته ها ( ریاضی ،تجربی،هنر ،انسانی و غیره ) اینها ماهرند و در واقع آبروی والدین راحفظ میکنند .

مثل یک غول چراغ دار آماده اند که والدین امر کرده و درس بخوانند و به نابغه بودنشان فخر بورزند .

خودشان هم که خیلی توقع و سلیقه خاص نداشته و همواره فقط و فقط در خدمت علم و دانش و فن آوری اند .

بسیار بی آلایش اند و ساده . بسیار متمرکزند و بی توقع بسیار متین اند و بزرگوار ولی در عین حال خیلی مظلوم واقع شده و میشوند .

در واقع تیزهوشی از سوی دیگر برایشان شده مشکل و معضل . این بچه ها هم از سوی والدین تحت فشارند و باید آنها را درک کنند و هم از سوی معلمان و هم کلاسیها و در واقع همیشه به نوعی سخت گیری بیشتری نسبت به اینها و تکلیفشان شده و انرژی زیادی از این عزیزان گرفته میشود .

ازسوی دیگر بنا به دلایل علمی و خاص اکثرا اینها رابطه اجتماعی بالایی نداشته و از دوستان کمی در اطرافشان برخوردارند که البته یا خودشان نتوانسته اند دوستان زیادی جذب و جلب کنند ، یا اطرافیان خود را قابل و لایق دوستی با اینها نداشته اند بنابراین بر اثریک سو تفاهم بیخودی و بی دلیل و شاید گاهی با دلیل این بچه ها تنها مانده اند . شاید هم فقط و فقط بخاطر ذهن سرشار از انرژی و فعال اینهاست که مدام و مدام در محاسبه و کنجکاوی و رصد اطراف پرداخته و به نوعی این عزیزان را از محیط های عادی اطرافشان دور نگه میدارد .

این بچه ها خواب خوب و عمیق و منظمی ندارند و حتی در موقع خواب نیز حرکت مردمک های چشمشان چند برابر بچه های عادی و متوسط از لحاظ هوشی است . آرام و قرار ندارند و اگر یک مطلب و مسئله ای سر شب به ذهنشان خطور کند ، لاجرم میبایست هر چه زودتر آن را حل کنند .

این بچه ها توانایی بالقوه عالی در مواردی چون هنرهای تجسمی و نمایش ،تفکر خلاق و توانمندی های ذهنی هم دارند که در مواقع سکوت و شب هنگام بیشتر به سراغشان رفته و لذت شیرین یک خواب عمیق و طولانی را از اینها میگیرد .

گاهی اوقات هم با وجود تیز هوشی بالا و انجام تست های هوشی و ریاضی در سطح بالا ، ناتوانی یادگیری دارند برای مثال در خواندن و هجی کردن مشکل دارند .

بیشتر اوقات در تنهایی گریه میکنند و احساس شدید تنهایی و عدم فهمیده شدن از سوی اطرافیان میکنند

گاهی اوقات نیز حالت تهوع داشته و از اینکه از خوراکشان لذت ببرند شکوه دارند و در مجموع از اشتهای غذایی خوبی برخوردار نیستند و کم خوردن را به خوردن غذاهای متنوع ترجیح میدهند

گاهی ناخودآگاه سردرد داشته و از سرگیجه و عدم تعادل سر و اعصابشان شکایت دارند.

البته اینها که گفته شد عمومیت نداشته ولی اغلب در بچه های نابغه شایع است .

و هر چه که این بچه ها ازسوی محیط اطرافشان بیشتر و بهتر فهمیده شوند شکایتشان کمتر و کمتر میشود و رو به بهبود بیشتری میروند ولی واقعیت این است که این عزیزان از شدت هوش و تمرکز و توجهی که دارند جسمشان صدمه میبیند

دسته بندی تیز هوشان

بچه های تیز هوش شامل یک گروه با رفتارها ،احساسات و نیازهای یکسان نیستند ،بلکه دسته بندی های متفاوتی دارند که رابرت جی استرنبرگ و سالی ریس در کتابشان بنام تیز هوشی ، تعاریف و مفاهیم به آن پرداخته اند

تیز هوشان موفق

حدود ۹۰ درصد از دانش آموزانی که در مدرسه به عنوان تیزهوش شناخته شده اند . از نوع تیز هوشان موفق هستند . این گروه در خانه و مدرسه رفتارهای مناسبی از خود نشان میدهند ، مطالب را به خوبی یاد گرفته و در آزمونهای هوش و پیشرفت تحصیلی نمرات بالایی کسب میکنند . بسیاری عقیده دارند این دانش آموزان در آینده افراد موفقی خواهند شد

اگرچه ممکن است از مدرسه و درس و کتاب خسته شوند و اصلا در برخی موارد ترک تحصیل کنند ولی در مجموع گلیمشان را از آب در میاورند و همواره بیشتر به سمت و سوی روی موفقیت سکه اند .

تیز هوشان خلاق

این بچه ها خلاقیت بالایی دارند و اغلب هم در مدارس شناخته نمیشوند . آنان ممکن است لجباز بی ملاحظه یا طعنه زن هم باشند . و در کلاس درس معلم را زیر سوال ببرند در مواردی هم خود انگیختگی آنها در کلاس درس اختلال ایجاد میکند و در اغلب موارد این بچه ها احساس ناکامی میکنند و به همه چی بدبین میشوند چون مدرسه به تواناییهای خاص و منحصر به فرد آنها توجه نمیکند و لذا مدرسه برایشان کسل کننده خواهد شد .

تیز هوشان پنهان

تیز هوشان پنهان بیشتر دختران هستند و تمایل هم دارند که تیز هوشی خود را پنهان کنند . آنها استعداد خود را انکار کرده و فقط میخواهند که طرد نشوند و از طرف همکلاسی ایشان مورد پذیرش قرار گیرند. گاهی نیز اصلا خود را باور ندارند و این میتواند ناشی از صدنات ترتیبی خانواده یا جامعه شان باشد . این گروه متاسفانه به طور مکرر احساس اضطراب و ناامنی میکنند و مدام فعالیتهای ثانوی و غیر درسی و یا جانبی دیگری د ر سر میپرورانند .

تیز هوشان ترک تحصیل کننده

این دسته از تیز هوشان ممکن است به لحاظ عاطفی نه به صورت واقعی “ترک تحصیل کننده ” باشند . علایق آنها معمولا در مدرسه یا درس و کتاب اصلا برآورده نمیشود .

و بدجوری نسبت به مدرسه خصومت دارند این بچه ها معمولا در ادامه شرایط رفتن به مدرسه ، عبوس و کینه جو شده و هر چه برخورد مسئولین مدرسه با اینها غیر منطقی تر باشد .این بچه ها بیشتر احساس شکنندگی و طرد شدگی میکنند و در نهایت عزت نفسشان خیلی پایین میاید . اینها نیاز به مشاوره علمی وفهمیده و سرشار از توانمندی دارند که بتواند اینها را به دنیای واقعی پیوند بزند و جواب ناکامی هایشان را بدهد .

تیز هوشان معلول

این بچه ها به لحاظ جسمی یا هیجانی معلولند یا ناتوانی یادگیری دارند آنان ممکن است بدخط باشند یا رفتارهای مخربی از خود نشان دهند و اغلب بدلیل ناتوانی شان در انجام تکالیف مدرسه گیج و آشفته به نظر میرسند . این گروه متاسفانه به عنوان دانش آموزانی در نظر گرفته میشوند که دارای تواناییهای متوسط یا پایین تر هستند و هرگز به استعدادهای نهفته در روح و روان این عزیزان توجه نمیشود .

یادگیرندگان ممتاز

این گروه در مدرسه دارای عملکرد بسیار موثری هستند و مدرسه را وادار میکنند تا برای آنها کار کنند .دانش آموزانی مستقل و خود رهبر که مورد احترام بزرگسالان و همسالان بوده و معمولا هم رهبر گروههای مدرسه و یا اغلب مبصر و نماینده کلاسند جنبه مهم این موع تیز هوشی این است که این افراد دارای یک “نیروی شخصی ” و کاریزمای پیچیده و منحصر به فردند .

و به این درک رسیده اند که میتوانند زندگی خود راتغییر دهند و به انتظار دیگران نباشند . این گروه بسیار راحت و آزادانه احساس و اهداف خود را بیان میکنند و در حد بسیار بالایی از اعتماد به نفس هستند .

در مجموع با تقسیم بندی که از انواع تیز هوشی بین بچه ها نام بردیم . مشخصه منحصر به فرد و خاص یک بچه که در هر یک از تقسیمات بالا میگنجد آن است که ضریب هوشی بالایی دارد و در تمام آزمونهای هوشی و ریاضی و اعداد و ارقام میتواند موفقیت کسب کند ولی گاهی به سمت مثبت زندگی رفته و گاهی هم اگر همکاری درست و حسابی از اطرافیان ببیند همانطور که شاهد بودیم گرفتار شده و به شکل شخصیت منفعل و منزوی و بیزار از درس و علم در خواهد آمد.

در جمع بندی زندگی و فعالیتهای روزمره یک بچه باهوش و نابغه اعم از اینکه در مسایل تئوری نخبه باشد و یا در مسایل فنی و حرفه ای و عملی ، از ریسک بالایی برخوردار است دوستیابی اینها همیشه با اشکال بوده همه اینها رابطه خوبی نه میتوانند با همنوعان و اطرافیان خود برقرار کنند و نه همسالانشان اینها رابه درستی موردپذیرش قرار میدهند و همین امر در نهایت به افسردگی بچه های تیز هوش منجر

میشود لازم است بچه های تیز هوش را بیشتر درک کرده و آنها را به دلیل اینکه توانایی و استعداد بالای اعداد و ارقامی دارند به حال خود رها نکنیم . اینقدر هم مدام در گوششان زمزمه نکنیم که تو باهوشی و باید توقعات جامعه و والدین و اقوام را برآورده کنی . همین مساله بار زیادی را بر دوش کوچک این عزیزان میگذارد و حال آنکه اینها با قلب و مغز و روح کوچک خود ، همواره خود را در مقابل جامعه و خواسته هایش مدیون و مسئول میدانند . اگر زمانی هم حال و حوصله خود و درس و کتاب هم نداشته باشند باز این عذاب وجدان را دارند که ای وای در مقابل محیط زندگیشان کاری انجام نداده اند .پس آدم بلا تکلیف و بدی هستند .

بهتر است برایشان حامی بوده و اینقدر برچسب باهوش بودن به این عزیزان نزنیم که خدای نکرده اینها خودشان هم از این لقب و عنوان فراری شوند .

این گروه از عزیزان بسیار زود رنج بوده و میبایست هر حرف و حجت و نصیحتی را با ملایمت و به شکل منطقی و ترجیحا همان فرمولهای درست زندگی به ایشان یاد آوری کرد . بچه های باهوش نسبت به بچه ها ی عادی انرژی ذهنی بیشتری میسوزانند و به مراتب خسته تر و بی حالتر از همسالانشان هستند لزوم رسیدگی جسمی و ویتامینه کردن جسم و روح این عزیزان و داشتن یک حمایت خانوادگی و محلی از زندگی اینهاست .

یادمان باشد که تیز هوشی در طول زمان هم ایجاد میشود . اگر شرایط زندگی خیلی ایده ال باشد بچه میتواند باهوشتر و متمرکز تر بزرگ شود و رشد کند پس چه بچه تیز هوش بدنیا آمده باشد و چه طول زمان این شرایط را برایش مهیا کند ، باید مراقبروح و روان و جسم و ذهن او در محیط خانه و مدرسه و اجتماع باشیم و برعکس شرایط بد زندگی در اختلافات مدت دار و فرسایشی و تغذیه بد و محیط ناامن از لحاظ هوشی و ذهنی بچه ها را ضعیف میکند.

در هر حال چه فرزند باهوش نصیبتان شده و یا متوسط هوشی قدرش را بدانیم و برای یک زندگی آرام و سالم برایش تلاش کنیم .